Игнатий Молодов сцена ӑсти пирки кӑларнӑ «О театре и о себе» аса илӳсен кӗнекин хӑтлавне Елчӗкри вулавӑшра йӗркелени пирки эпир пӗлтернӗччӗ.
Ентешне елчӗксем манманнине ҫирӗплетекен тепӗр пулӑм — Кӗҫӗн Таяпари вулавӑшра Игнатий Молодова халалласа «Анлӑ тавракурӑмлӑ, хӑватлӑ талант» ятлӑ курав йӗркелени.
Чӑваш халӑх артисчӗ И.О. Молодов ҫуралнӑранпа юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 110 ҫул ҫитет. Ҫавна май унӑн ентешӗсем курав йӗркеленӗ те. Курава хутшӑннисемне артистӑн пурнӑҫӗпе тата ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштарнӑ. Ялти шкулта чӑваш чӗлхипе вӗрентекен А. Иванова Игнатий Осиповичӑн пултарулӑхӗ ҫинчен каласа панӑ. Маларах асӑннӑ «О театре и о себе» кӗнекепе те вулакансене паллаштарнӑ.
Кӗҫӗн Таяпари культура ҫурчӗ ҫумӗнчи кружоксене ҫӳрекенсем те юбилее хатӗрленеҫҫӗ. Ентешне халласа вӗсем сӑвӑ-хайлав ҫыраҫҫӗ, «Артист пулма ҫӑмӑл мар» конкурса хатӗрленеҫҫӗ тесе пӗлтереҫҫӗ вырӑнтисем.
Сӑнсем (4)
Кӑҫал Литература тата К.В. Иванов ҫулталӑкӗ пулнӑ май елчӗк ҫыравҫисемпе тӗпчевҫисем сахал мар кӗнеке кӑларма май тупрӗҫ тесе пӗлтерет асӑннӑ районти тӗп вулавӑш. Пултаруллӑ сцена ӑсти Игнатий Молодов 110 ҫул тултарнӑ май А.А. Тимофеевпа Л.П. Молодова чӑваш халӑх артисчӗн Игнатий Молодовӑн вырӑсла асаилӗвӗсене «О театре и о себе» кӗнекере пичетлесе кӑларнӑ. Кӗнекен тишкерӗвне Елчӗкри культура ҫуртӗнче ирттернӗ.
«О театре и о себе» кӗнекери аса илӳсенче автор хӑй ҫинчен кӑна мар, чӑваш театрӗпе ӗҫ коллективӗ пирки уҫӑмлӑн та тӗплӗн каласа панӑ. Ҫавна май вӑл К.В. Иванов ячӗллӗ академи театрӗн историйӗн уйрӑлми пайӗ пулса тӑрать тесе пӗтӗмлетет кун пирки вулавӑш.
СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев кӗнеке валли ум сӑмах ҫырнӑ, СССР халӑх артисткин Вера Кузьминапа Василий Митта ҫыравҫӑн асаилӗвӗсем те унта вырӑн тупнӑ.
Игнатий Молодов тӗрлӗ рольте вылянӑ самантсен сӑн ӳкерчӗкӗсене кӗртсе хӑварнӑ.
ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, кӗнекене пухса хатӗрлекен А.А. Тимофеев, СССР халӑх учителӗ П.Н. Чернов тата Игнатий Осиповичӑн пиччӗшӗн ывӑлӗ А.
Иртнӗ канмалли кунсенче Атӑлҫи федераци округӗнче вӑйлӑ ҫил алхаснӑ. Шел те, вӑл пирӗн республикӑна та ҫитнӗ.
Вӑйлӑ ҫил республикӑри пур районта та пулнӑ. Ытларах Канаш тата Елчӗк районӗсем шар курнӑ. 28 кил-ҫурт, социаллӑ пӗлтерӗшлӗ 6 объект, нумай хваттерлӗ 5 ҫурт тӑкак тӳснӗ.
Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри 80 яхӑн ялта электричество сӳннӗ. Вӗсенче — 3 пин кил-ҫурт шутланать, 7 пин ҫын пурӑнать.
Вӑйла ҫил хыҫҫӑн юлнӑ асар-писере ӗнерех, юпан 4-мӗшӗнче, йӗркене кӗртме тытӑннӑ. Электроэнергие паян каҫчен туса пӗтерме шантарнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗкре Раҫҫейре тата ют ҫӗршывра палӑрнӑ ӑсчаха, педагога, этнопедагогика шкулне йӗркелекене, педагогика ӑслӑлӑхӗсен докторне, профессора, ҫыравҫа, куҫаруҫа, критика Геннадий Никандрович Волкова халалласа палӑк уҫма палӑртнӑ.
Унӑн бюстне шкул умне вырнаҫтарӗҫ. Аслӑ Елчӗк шкулӗ унӑн ячӗпе хисепленет. Скульптурӑна тумашкӑн халӑхран, районти ҫынсенчен укҫа пухнӑ. Палӑкӑн авторӗ — ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнерҫи Вячеслав Немцев скульптор. Вӑл хӑй те Аслӑ Елчӗкре ҫуралса ӳснӗ.
Халӗ бюста вырнаҫтарма хатӗрленеҫҫӗ. Постамент лартаҫҫӗ, ҫывӑхри территорие хӑтлӑлатаҫҫӗ.
Авӑнӑн 26-мӗшӗнче, Аслӑ Елчӗк уявӗнче, бюста лартӗҫ. Палӑка уҫнӑ ҫӗре Геннадий Никандрович патӗнче вӗреннисем, Шупашкар хӑнисем, тӑванӗсем, ҫывӑх ҫыннисем килӗҫ. Пысӑк концерт йӗркелеме палӑртнӑ. Ҫав кунах Аслӑ Елчӗкре футбол енӗпе район турнирӗ иртӗ.
Сӑнсем (7)
Шӑпа-ши ку… Ватӑрах арҫын трактор айне пулса вилнӗ. Чылай чухне пӑтӑрмахсем эрех-сӑрана пула сиксе тухаҫҫӗ. Хальхинче те эрех ӗҫнине пула сиксе тухнӑ ку пӑтӑрмах.
ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ку Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗкре пулнӑ. Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче 17 сехет тӗлне прицеп ҫаклатнӑ «Белорус-1025» трактор 57 ҫулти арҫынна таптаса кайнӑ.
Руль умӗнче 29 ҫулти арҫын пулнӑ. Хайхискер ҫул хӗррине тухса кайса ҫынна таптанӑ. Лешӗ сурансене пула ҫавӑнтах вилнӗ. Тӗрӗслев акӑ мӗн палӑртнӑ: руль умӗнче ларнӑ ҫамрӑк арҫын ӳсӗр пулнӑ. Халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарас ӗҫе пӑхса тухаҫҫӗ.
Суйлав тивӗҫлипе иртнӗ. Ҫапларах йышӑну тунӑ паян. Районсенче те суйлав лайӑх иртнине палӑртнӑ. Тӗрлӗ ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра пурӑнакансенчен 59 процентне яхӑн суйлав хутшӑннӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, суйлавра елчӗксем хастар пулнӑ. Унта ҫынсен 92 проценчӗ вӑл е ку кандидатшӑн сасӑланӑ. Ку 15 пин ытла ҫынпа танлашать.
Унтан шӑмӑршӑсене палӑртмалла. Шӑмӑршӑ районӗнче 10 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Ку 89,7 процентпа танлашнӑ. Улатӑр районӗ — виҫҫӗмӗш вырӑнта. Унта ҫынсен 89,1 проценчӗ суйлава кайнӑ.
Паллӑ ӗнтӗ: суйлавра Михаил Игнатьев ҫӗнтернӗ. Улатӑр хулинче уншӑн чи нумаййӑн сасӑланӑ. Ку 87 процентпа танлашнӑ. Унтан Шӑмӑршӑ районне палӑртмалла. Унта Михаил Васильевичшӑн халӑхӑн 85 проценчӗ сасӑ панӑ. Елчӗксем — виҫҫӗмӗш. Унта ку кӑтарту 83 процентпа танлашнӑ.
Хуласенче Михаил Игнатьевшӑн сахал сасаланӑ. Ҫӗмӗрлесем уншӑн 48,5 процент ҫеҫ сасӑ панӑ. Канашра вара — 49,5 процент. Шупашкарта — 54 процент.
Елчӗк районӗнчи ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермерсем пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене пуринчен малтан тенӗ пек вырса пӗтернӗ. Унта тухӑҫ гектар пуҫне вӑтамран 22,7 центнер тухнӑ. Пӗтӗмпе унта пӗрчӗллисемпе пӑрҫа йышшисем 20,6 пин гектар йышӑнаҫҫӗ.
Планпа палӑртнӑ лаптӑка республикӑри ытти чылай районтан маларах вырса пӗтернӗ муниципалитета правительство телеграмми ярсах саламланӑ. Ӑна республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑх министрӗ ҫырнӑ.
«Сире тата районти ял хуҫалӑх организацийӗсен ӗҫченӗсене пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене пуҫтарса кӗртес плана ӑнӑҫлӑ пурнӑҫланӑ ятпа саламлатӑп. Палӑртнӑ тӗллеве эсир республикӑра малтисенчен пӗри пурнӑҫласа ӗҫе лайӑх йӗркелесен кирек епле йывӑрлӑха та ҫӗнме май пуррине ял хуҫалӑх таварне туса илекенсене ҫирӗплетсе патӑр. Илнӗ хӑвата хирти ӗҫсене вӗҫличчен тытса пырасса шанатӑп. Сире, хисеплӗ Николай Петрович, ҫирӗп сывлӑх, телей тата ҫӑмӑл мар та питӗ ӗҫре малашне те ӑнӑҫу сунатӑп», — тенӗ Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Миллин ячӗпе янӑ ҫырура.
Патӑрьел районӗнчи Тутар Сӑкӑтри вӑтам шкул ӗнер ҫивиттисӗр юлнӑ. Ӑна вӑйлӑ ҫил илсе кайнӑ. Ҫав ялти райпо лавккин те ҫивиттийӗ сиенленнӗ. Инкек 18 хуҫалӑха пырса тивнӗ.
Шкул ҫивиттине икӗ эрнере юсаса пӗтерме шантараҫҫӗ, строительсем ӗҫе кӳлӗннӗ. Ачасене хальлӗхе Сӑкӑтри тата Алманчӑри шкулсенче вӗрентме йышӑннӑ.
Ӗнерхи вӑйлӑ ҫил-тӑвӑл патӑрьелсене кӑна мар, елчӗксемпе шӑмӑршӑсене те шар кӑтартнӑ. Шӑмӑршӑ районӗнче ҫутӑ пӑралукӗсем татӑлнӑ, тӑватӑ ял ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ. Елчӗк районӗнчи Тип Тимӗшре хушма хуҫалӑхсен хуралтисене илсе кайнӑ, Тӑрӑмра 120 кил ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев инкеке лекнисене пӑрахмассине, пулӑшассине пӗлтернӗ. Ҫакна вӑл инкеклӗ лару-тӑрӑва пӗтермелли пирки канашлама пухӑннӑ паянхи канашлура палӑртнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 2-мӗшӗ тӗлне республикӑра пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене 219 пин гектар ҫулнӑ (78,5 процент), ҫав шутра 218 пин те 983 гектарӗ ҫинчен тӗшӗлесе илнӗ. Элӗк, Патӑрьел, Комсомольски, Шӑмӑршӑ, Елчӗк, Етӗрне районӗсенче вырма вӗҫленсе пырать.
Пӳлмене 453, 3 пин тонна тӗш тырӑ кӗнӗ. Тухӑҫ гектар пуҫне вӑтамран 20,7 центнера ларать. Элӗк, Вӑрнар, Муркаш, Ҫӗрпӳ, Етӗрне, Елчӗк районӗсенчи хирсенчи тыр-пул тухӑҫӗ республикӑри вӑтам кӑтартуран пысӑкрах.
Виҫӗмкун тӗлне ҫӗрулмине 1,5 пин гектар кӑларнӑ. Кашни гектартан тухӑҫ вӑтамран 217,6 центнер тухать. «Иккӗмӗш ҫӑкӑра» ҫирӗм районта кӑлараҫҫӗ. Тухӑҫ Елчӗк (364,9 центнер), Вӑрмар (284,3) тӑрӑхӗсенче уйрӑмах пысӑк.
Пахча-ҫимӗҫ 74 гектар ҫинчен пуҫтарса кӗртнӗ, вӑтам тухӑҫ — 289,7 центнер.
Кӗрхи культурӑсене 51,6 пин гектар акнӑ. Ку вӑл планпа пӑхнин 51,6 проценчӗ пулать.
Чӑваш Енри ялсенче ҫул сарас ӗҫ малалла пырать. Ку, паллах, ял ҫыннишӗн тем пекех савӑнӑҫ. Кун тӗлӗшпе 470 яхӑн миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.
Кӑҫал республикӑри ялсенче 119 ҫул тума палӑртнӑ. ЧР Транспорт министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе ҫичӗ ҫула туса пӗтернӗ. Канаш районӗнчи Асхва, Красноармейски районӗнчи Ыхракасси, Пӑрачкав районӗнчи Кудеиха, Шупашкар районӗнчи Оппукасси, Елчӗк районӗнчи Лаш Таяпа, Етӗрне районӗнчи Хӗрлӗҫыр, Патӑрьел районӗнчи Ксыл-Камыш ялӗсен ҫыннисем яка ҫулпа утаҫҫӗ ӗнтӗ.
Кӑҫал ҫавӑн пекех регион тата муниципалитет шайӗнчи ҫулсене, пӗтӗмпе 33,7 ҫухрӑм, юсама палӑртнӑ.
+21.3 °C